İstanbul, hep su ile var oldu; su üzerine kurulu bir hayatla mevcudiyetini devam ettirdi. Suların ve surların çevrelediği şehir bu yüzden bir su şehri olarak anıldı.
İstanbul’un kuruluşundan günümüze imar faaliyetlerinde hep ilk sırayı alan su, 1994’ün İstanbul’unda da en büyük mesele olarak duruyordu. 1994 öncesinin İstanbul’una ne kadar “susuzluktan can çekişen şehir” ibaresini yakıştırmak mümkünse, 1994 sonrası için de “su ile hayat bulan şehir” demek uygun düşer.
Barajları kurumuş, arıtma tesisleri yılların getirdiği bakımsızlık ve ilgisizlikten kullanılamaz hale gelmiş İstanbul, İSKİ’nin hayata geçirdiği dünya çapındaki projeler ile gün be gün hayata döndürüldü.
Barajlar yaparak, arıtma tesisleri inşa edip şebeke yenilemesini düzenli ve süratli bir şekilde gerçekleştiren İSKİ, musluklardan sadece su akıtmakla kalmayıp akıtılan bu suyun dünya standartlarında bir kaliteye ulaşmasını da sağladı.
İstanbul'luları içilebilir, bol ve sağlıklı suyla buluşturan bu büyük serüvenin en önemli ayaklarından biri Kağıthane İçmesuyu Arıtma Tesisleri’dir.
İstanbul’un tarihi bölgelerinden Kağıthane ilçesinin sırtlarında kurulu Kağıthane Arıtma Tesisleri’ne su, Terkos Gölü ve Alibeyköy Barajları’ndan temin edilmektedir. Günlük 700.000 m³’lük su arıtma kapasitesine sahip olan tesisten, Kağıthane, Şişli, Mecidiyeköy, Beyoğlu, Beşiktaş, Sarıyer, Ayazağa, Maslak, Feriköy, Kasımpaşa, Eyüp ile Fatih, Gaziosmanpaşa, Bayrampaşa ve Esenler bölgelerinin bazı kısımlarına su verilmektedir.
-Kağıthane İçmesuyu Arıtma Tesisleri 5 ana üniteden oluşmaktadır:
-Havalandırma ve Ön Ozonlama Üniteleri
-Çelebi Mehmet Han Arıtma Tesisi
-Yıldırım Bayezid Han Arıtma Tesisi
-Terfi Merkezi ve Temizsu Hazneleri.
-Çamur Susuzlaştırma Ünitesi
-Tesis Enerji Gücü
HAVALANDIRMA VE ÖN OZONLAMA ÜNİTELERİ
HAVALANDIRMA ÜNİTESİ
Baraj ve gölden alınan hamsuyun tesislere giriş yaptığı ilk ünite havalandırma ünitesidir. Terkos gölü ve Alibeyköy Barajları’ndan 2.200 mm çapında isale hatları ile gelen su, havalandırma girişindeki ortak bir kollektöre bağlanmakta, buradan da 3 üniteden oluşan kaskat tipi havalandırma havuzuna verilmektedir.
Havalandırma havuzuna alınan hamsulardaki tat, koku ve amonyak gibi parametreler atmosfere verilerek giderilirken demir, mangan ve organik madde gibi parametreler de okside olarak arıtma tesislerinde giderilebilecek seviyeye ulaştırılmaktadır. Havalandırma esnasında suyun çözünmüş oksijen konsantrasyonu da dengelenmektedir.
ÖN OZONLAMA ÜNİTELERİ
Ön ozonlama ünitesinde su içerisinde bulunan mikroorganizmalar giderilmekte ve sudaki tat ve koku düzeltilmektedir. Jeneratör ve temas tankı olmak üzere 2 kısımdan oluşan ön ozonlama ünitesinde her biri 12,5 kg kapasiteli 4 adet ozon jeneratörü bulunmaktadır.
Ozon üretimi atmosferden alınan havanın; hava kompresörü-basınçlı hava tankı-hava kurutucular-ozon jeneratörü gibi kademelerden geçirilmesiyle elde edilmektedir. Üretilen ozon, temas tankının dibindeki difizörler vasıtasıyla havalandırmadan gelen suya verilmektedir.
Giriş ünitesi ve ön ozonlama aşamalarından sonra su, Çelebi Mehmet Han ve Yıldırım Bayezid Han İçmesuyu Arıtma Tesisleri’ne iletilir.
ÇELEBİ MEHMET HAN ARITMA TESİSİ
Kağıthane İçmesuyu Arıtma Tesisleri bünyesinde 1978 yılında hizmete giren tesis toplam 8 ana üniteden oluşmaktadır:
Hamsu Giriş Yapısı
Hızlı Karıştırma Ünitesi
Yavaş Karıştırma Ünitesi
Çöktürme Ünitesi
Filtrasyon Ünitesi
Temiz Su Deposu
Çamur Giderme Tesisleri ve
Kimyasal Maddeler Binası
1- Hamsu Giriş Yapısı
Havalandırma ve ön ozonlamaya tabi tutulan sular 2.200 mm’lik çelik isale hattı ile tesisin hamsu giriş yapısına alınır. Burada ön klorlama yapıldıktan sonra (ozon ünitesi çalışmadığı zamanlarda) su enerji kırma perdesinden geçirilir.
Enerji kırma perdesinin fonksiyonu ise bir sonraki kademe olan debi ölçme savaklarında debi ölçümünün sağlıklı yapılabilmesi için, su geçişinin çalkantısız bir şekilde yapılmasını sağlamaktır.
2- Hızlı Karıştırma Ünitesi
Tesiste iki adet paralel çalışan hızlı karıştırma yapısı bulunmaktadır. Her karıştırma odası 147 m³ hacme sahiptir. Karıştırıcının devri 53 devir/dakikadır.
Hızlı karıştırma yapısında negatif yüke sahip olan kolloidal yapıdaki maddeler suya ilave edilen pozitif yüklü alüminyum sülfat iyonları ile homojen bir şekilde karıştırılır.
3- Yavaş Karıştırma Ünitesi
Alüminyum sülfatın etkisiyle hızlı karıştırıcıda yükleri nötrleştirilen kolloidal yapıdaki maddelerin yumak haline dönüşmesi için yavaş karıştırma ünitesine alınır. Bu ünitede sular yavaş karıştırılarak kolloidal maddelerin birbirleriyle buluşması sağlanır.
Tesiste 16 adet yavaş karıştırıcı odası mevcuttur. 2 adet yavaş karıştırıcı birbirine seri bağlı çalışarak bir kademeyi oluşturur. Her bir karıştırma odası 471 m³ hacmindedir. Çelik kafes karıştırıcının devir oranı 1,5-2,1 devir/dakikadır.
4- Çöktürme Ünitesi
Çöktürme ünitesi hamsu içerisinde bulunan ve yavaş karıştırma ünitesinde flok haline gelmiş olan kolloidal maddelerin sudan ayrıldığı bir bölgedir.
Tesiste çöktürme havuzları 4 gruptan oluşmaktadır. Her grup üç katlı olup her katta birbirine bağlı olarak çalışan üç adet çöktürme havuzu bulunmaktadır.
Tesiste her birinin yüzey alanı 300 m² olan dikdörtgen tipi yatay akışlı 36 adet havuz bulunmaktadır. Havuzların taban eğimi, menbaya doğru % 6‘dır.Yüzeydeki durusu ise her bir havuzda bulunan (8 adet x 4 m.=32 m.) 32 m. boyunda keskin kenarlı savaklar ile alınmaktadır.
Her çökme havuzu;
1. kat 10 x 27,75 m
2. kat 10 x 30,75 m
3. kat 10 x 33,75 m ebadlarında ve 2,8 m derinliğindedir.
5- Filtrasyon Ünitesi
Çöktürmeden çıkan su dört ayrı kanalda klorlandıktan sonra filtre ünitesine ulaştırılır. Buradaki klorlamadan maksat mangan oksidasyonunu sağlamak ve klor yan ürünlerinin oluşumunu engellemektir.
Tesiste 108 m2 yüzey alanına sahip her biri iki gözden oluşan 20 adet hızlı kum filtresi mevcuttur. Her filtrede 1 m yüksekliğinde 0.8-1.25 mm çapında süzme işlemini gerçekleştiren kum bulunmaktadır. Kumu askıda tutan sistem çakıl ve çimento karışımından elde edilen poroz betondur.
Her filtrenin ortalama süzme hızı 6 m³/m²/saattir. Maksimum süzmesi ise 12 m³/m²/saattir. Yaklaşık 36 saat hizmette kalan filtre yüzeyleri tıkanır.
Tıkanan filtreler alttan hava ve su verilerek geri yıkama işlemine tabi tutulur. Filtrelerin su ile yıkama hızı 18 m/saat iken havanın hızı ise 70 m/saattir.
Bu tesisteki filtrelerin su ile yıkama işlemi cazibeli olarak filtrelerden daha yüksek bir kotta bulunan hazneye doldurulan su ile yapılmaktadır.
Bu sistemin avantajı hazneye su basan yıkama pompalarının verimi ne kadar değişirse değişsin filtrelerin yıkama hızı hiçbir zaman pompaların değişiminden etkilenmemektedir. Dolayısıyla su ile yıkama hızı sürekli sabit kalmaktadır.
6- Temiz Su Deposu
Filtre ünitesinden çıkan arıtılmış sular son klorlamaya tabi tutulduktan sonra her biri iki gözden oluşan 15.000 m³’lük ve 30.000 m3’lük temizsu haznelerine alınır.
7- Çamur Giderme Tesisleri
Çelebi Mehmet Han Tesisleri’nde bir filtrenin yıkanması için yaklaşık 550 m³ su tüketilmektedir. Yıkama sonunda çamurlu olarak çıkan 11.000 m³/gün’lük su, iyileştirildikten sonra hamsu olarak kullanılmak üzere tesis girişine geri döndürülür.
Filtre yıkaması ile oluşan çamurlu sular iki tarafı simetrik tarzda inşa edilmiş olan 1.250 m³’lük iki adet havuzda kısmen durulandıktan sonra duru sular tesise geri verilmek üzere dengeleme havuzuna çamurlar ise çamur susuzlaştırma ünitesine alınır.
Çöktürme havuzlarından çıkan çamurlu sular ise 8.500 m³’lük çamur dengeleme havuzuna alınır. Bu havuzdaki duru sular kullanılmak üzere tesise geri gönderilir. Çamurlar ise çamur ünitesine iletilir.
8- Kimyasal Maddeler Binası
Çelebi Mehmet Han İçmesuyu Arıtma Tesisi’nde kimyasal maddelerin depolandığı ve çözeltilerinin hazırlanıp dozlandığı bir binadır.
Suyun arıtılması için gerekli kimyasal maddeler; alüminyum sülfat, Polielektrolit, Aktif Karbon, potasyum permonganat, gazklor ve sodyumhipoklorittir.
Aliminyum Sülfat Sistemi:
Beheri 90 m3 hacmindeki 3 adet Alüminyum Sülfat hazırlama tankında hazırlanan solüsyon, Çelebi Mehmet ve Yıldırım Beyazid Han Tesislerine dozaj pompaları vasıtasıyla dozlanmaktadır.
Dezzenfeksiyon Ünitesi
Kimyasal maddeler hazırlanma binasının ayrı bir bölümünü dezenfeksiyon ünitesi oluşturur. Dezenfektan madde olarak klor gazı kullanılmaktadır. Ünitelerin ana birimleri;
Klor tanları salonu
Evapatör Ünitesi
Klor cihazları odası
8,5 x 18 m2 ebadındaki salon 1 ton kapasiteli 24 adet klor tankını depolar. Klor tankından likit olarak alınan klor, önce evaparatörlerde ısıtılarak buharlaştırılır. Evaparatörde buharlaştırılan sıvı klor 40 ve 80 kg/saat kapasiteli 7 adet klornatörden geçirildikten sonra her iki tesisin hamsu giriş yapısı, filtre öncesi ve tesisi çıkışına dozlanır.
YILDIRIM BEYAZIT ARITMA TESİSİ
Kağıthane İçmesuyu Arıtma Tesisleri’nde hizmet veren ikinci önemli tesis Yıldırım Bayezid Han Arıtma Tesisi’dir. İstanbul’a temin edilen su, şehrin tarihinde görülmemiş bir düzeye ulaştığından bu suyu arıtacak arıtma tesisleri yetersiz kalmaktaydı.
Bu nedenle Kağıthane’deki Yıldırım Bayezid Han Arıtma Tesisi 1995 yılında tamamen yenilenerek devreye sokuldu. Yenilenen ve kapasitesi 200.000 m³/gün’e erişen Kağıthane Yıldırım Bayezid Han İçmesuyu Arıtma Tesisi 12 adet filtre ilavesi yapılarak İstanbullular’ın istifadesine sunuldu.
Tesisin 5 ana üniteden oluşmaktadır:
Dağıtım Havuzu
Hızlı Kum Filtreleri
Temiz Su Haznesi
Çamur Giderme Ünitesi
Kimyasal Madde Binası
1- Dağıtım Havuzu ve Dekantörler
Dağıtım havuzuna gelen hamsular ön klorlama (ozon ünitesinin devre dışı olması halinde), alüminyum sülfat ve polielektrolit dozlamasından sonra 7 ayrı degramont dekantöre iletilir. Her dekantörün çapı 26 m’dir.
Günlük kapasitesi 50.000 m³/gün olan dekantörde yumaklaştırma ve çöktürme işlemi gerçekleştikten sonra kısmen durulan yüzeydeki duru su hızlı kum filtrelerine iletilir.
2- Hızlı Kum Filtreleri
Tesiste 25 adet sifonlu, 12 adet de azalan debili olmak üzere 37 adet hızlı kum filtresi bulunmaktadır. Her filtrenin yüzey alanı 56 m²’dir. Sifonlu filtrelerin süzme hızı 4.5 m/saat iken azalan debili filtrelerin ortalama süzme hızı 6 m/saat’tir.
Her iki filtre sisteminde kumu taşıyan sistem nozul tabakasıdır. Filtreler 15cm 1.6-3.15 mm çapında çakıl; 1m 0.8-1.25 mm.çapında kum ihtiva etmektedir.
3- Temiz Su Haznesi
Filtrelenen duru sular iki gözden oluşan 3.000 m³’lük temiz su haznesinde son klorlamaya tabi tutulduktan sonra şebekeye verilir.
4- Çamur Giderme Ünitesi
Filtre geri yıkama suyu ve dekantör çamur deşarj suları çamur giderme olarak adlandırılan çamur havuzuna gönderilir. Dekantör havuzlarının çamurlu suları, trapez yapıya sahip olan iki gözlü bir havuza verilmektedir.
Her bir göz birbirine seri bağlı dört bölmeden oluşmaktadır. Burada elde edilen duru sular kullanılmak üzere tesise geri alınır iken çamurlar ise çamur ünitesine alınır.
6- Kimyasal Madde Binası
Yıldırım Bayezid Han İçmesuyu Arıtma Tesisi’nde kimyasal maddelerin depolandığı ve çözeltilerinin hazırlanıp dozlandığı bir bina bulunmaktadır.
Suyun arıtılması için gerekli kimyasal maddeler; alüminyum sülfat, polielektrolit, aktif karbon, potasyum permonganat, gazklor ve sodyumhipoklorittir.
TERFİ MERKEZİ VE TEMİZ SU HAZNELERİ
Kağıthane Arıtma Tesisi’nde arıtılan sular toplam hacmi 55.000 m³ olan haznelerde toplandıktan sonra şebekeye cazibeli ve terfili olmak üzere iki şekilde verilmektedir.
Verilen suyun % 50’si cazibe, % 50’si de terfi ile şebekeye verilmektedir.
Terfi pompalarının özellikleri;
Debi :2750 m3/saat
Terfi Yüksekliği (Hm) :56 m
Sayısı :6 adet
ÇAMUR SUSUZLAŞTIRMA ÜNİTESİ
Çelebi Mehmet Han ve Yıldırım Bayezid Han İçmesuyu Arıtma Tesisleri’nden çıkan çamurlar susuzlaştırılmak üzere çamur yoğunlaştırma havuzlarına alınır.
Tesiste 14m çapında ve 440 m³ hacminde dönen bir teçhizatla donatılmış 6 adet dairesel, betonarme yoğunlaştırma havuzu bulunmaktadır. Burada elde edilen duru sular kullanılmak üzere tesise geri terfi edilir.
Tabandaki çamur ise susuzlaştırılmak üzere santrifüj ünitesine alınır. Tesiste her biri 35 m³/saat kapasiteli 3 adet santrifüj bulunmaktadır.
SONUÇ:SONUÇ:
DÜNYADAKİ TÜM STANDARTLARIN ÜZERİNDE KALİTELİ VE KESİNTİSİZ SAĞLIKLI SU İÇME
Kağıthane İçmesuyu Arıtma Tesisleri’nde içmesuyunun arıtılması noktasında dünyadaki en ileri teknolojileri uygulayan İSKİ, içilebilir kalitedeki suyu İstanbullular’a ulaştırmaktadır.
Kağıthane İçmesuyu Arıtma Tesisleri çıkışı ile su dağıtım şebekelerinden her gün takriben İstanbul’da 350 noktadan numune alınmaktadır. Bu numuneler İSKİ’nin modern su kalite kontrol laboratuvarlarında analiz edilmektedir.
Analiz sonuçları musluk suyu kalitesinin Dünya Sağlık Teşkilatı ve Avrupa Birliği standartlarının da üzerinde bir kalitede olduğunu göstermektedir.
Musluk başındaki “su nöbetlerinden” İSKİ suyunun damak tadına uzanan bu serüven bugün musluklardan kana kana su içme mutluluğuyla noktalanmıştır.
KAYNAK:İSTANBUL SU VE KANALİZASYON İDARESİ
KATKILARINDAN DOLAYI KAĞITHANE BELEDİYESİNE TEŞEKKÜRLERİMİZİ SUNUYORUZ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder